9. Jadi marlobilobi
ma ho tumpahan ni Jahowa, Debatam di saluhut ulaon ni tanganmu, di parbue ni
bortianmu, di sinur ni pinahanmu dohot di parbue ni tanomi, manumpak tu na
denggan; ai mangulahi ma Jahowa sumuang marlas ni roha mida ho manumpak tu na
denggan, suang songon las ni rohana na jolo mida angka ompum.
10. Molo tung
ditangihon ho soara ni Jahowa, Debatam mangaradoti angka patikna dohot
aturanna, angka na tarsurat di bagasan buku patikon, molo tung mulak ho tu
Jahowa, Debatam sian nasa roham dohot sian nasa ateatem.
11.Ai patikon, na
hutonahon i tu ho sadarion, ndang masongkalhu di ho, manang maholangku.
12.Ndada di banua
ginjang hata i, umbahen pola ingkon dohononmu: Ise ulaning singkatnami manaek
tu banua ginjang, asa mangalapsa di hami dohot pabegehonsa tu hami, asa
ulahononnami nian?
13.Jala ndada di
bariba ni laut hata i, umbahen pola ingkon dohononmu: Ise ulaning singkatnami
taripar laut mangalapsa di hami dohot patubegehonsa, asa ulahononnami nian?
14. Ai mansai donok
do hata i di ho, di bagasan pamanganmu tahe dohot di bagasan roham, asa
ulahononmu i. I ma sahat ni turpuk i.
Hamu angka dongan sada
barita sian Pulo Samosir, sian Pangururan huta Sidongordongor. Ise hita na sian
huta i, manang hea sian huta i? Marhuta ma GURU HATIMBULAN/GURU HATIA BULAN (DATU ARAK NI PANE) dohot NAN SINDAK
PANALUAN.Leleng nasida ndang maranakhon. Di tingkina mardenggan danging ma
inanta Nan Sindak Panaluan. Alai ndang songon na somal, mansai leleng asa
manubuhon, huhut masa ari logo na mansai leleng. Tubu ma tu roha nasida
manungkun tu na malo. Sorang ma anakna marporhas.Buhabaju niGuru Hatia Bulan,
sada baoa sada boru . Dung martutu aek dibahen ma goarna AJI DONDA HATAHUTAN.
Uju laho sorang targoit Sibaso ibana hinorhonna gabe parbiar, gabe tahuton dohot
ibotona TAPI OMAS NAUASAN uju di bortion ni inana Nan Sindak Panaluan sai lomo
roha ni inana manganhon parbue, songon i ma si Tapi Omas Nauasan sai lomo
rohana manganhon parbue).
Mangihuthon
pingkiran ni na malo dohot angka dongan sahuta, na ingkon sirangon do nasida,
nasada tu Purba na sadanari tu Dangsina. Na sada tu bagas ni tulangna, manang
bagas ni amantuana, manang amangudana. (tontu laho rohanta marningot ni dok ni
bari ni SARIBU RAJA DOHOT SI BORU PAREME). Alai ditoishon amanta Guru Hatia Bulan dohot Nan
Sindak Panaluan do hata ni angka na malo dohot dongan sahuta. Dung magodang anak
dohot boru i, pandok ni dongan sahuta nunga hira na marhallethallet nasida na
dua, hape subang bolon do i. Masa muse ma ari logo pola 3 bulan lelengna, tano
i pe nunga dangaron, angka suansuanan pe nunga maheu. Pola marsaroha ma raja
dohot angka situannatorop laho papungu namalo “datu”, pasungkunhon beasa masa
ari logo i. Pandok ni na malo i, ala adong na mangulahon na so patut di huta i.
Pintor laho do roha ni na sahuta i tu pangalaho anak ni Guru Hatia Bulan i ma
si Aji Donda Hatahutan dohot ibotona Omas Nauasan. Ala umbege hata ni datu
angka na malo i, gabe ditopot nasida ma Guru Hatia Bulan patorangkon tu ibana pandok
ni angka na malo i, sibonsiri ni ari logo i. Digora Guru Hatia Bulan ma si Aji
Donda Hatahutan dohot ibotona si Tapi Omas Nauasan, disungkun ma tu nasida na
masa i. Manjua jala gok biar do nasida duatsa. Dilaonlaon ni ari, sai direhei
dongan sahuta ma si Aji Donda Hatahutan dohot ibotona Omas Nauasan. Ala nii, dipajongjong
Guru Hatia Bulan ma sada “Sopo” bahen parmianan nasida di tombak. Di si ma
nasida mian, dibahen ma sada panangga pandongani di nasida, jala sahali sada
minggu sai ro ma Guru Hatia Bulan laho manaruhon parbalanjoon nasida.
Dung dipabali nasida, tongon
pintor ro ma udan na mansai doras di hutai, mambahen lam dipartutu natoropi
hata ni angka datu i. Nang pe nian nang nango sada halak sian dongan sahuta
nang natorasna na tangkas mamereng si Aji Donda Hatahutan dohot ibotona Omas Nauasan
mangulahon na so patut.
Ndang dao sian sopo
parmianan ni si Aji Donda Hatahutan dohot si Omas Nauasan, adong ma sada hau na
marparbuehon parbue na tonggi molo dung matoras, goar ni hau i PIUPIU
TANGGULON/TANGGULE tarsongon hau TADATADA. Bona ni hau PIUPIU TANGGULE on, ndang
bona ni hau na somal, ai hasonggotan ni sombaon do i, pola ganup borngin sai
mangorong do panangga nasida i mandompakhon bona ni hau i. Lumobi ma molo
rondang ni bulan. Di sada tingki marparbuehon parbuena na tung masai ramos ma
hau PIUPIU TANGGULE i, mambahen pia mata ni si Omas Nauasan, tubu ma tu rohana
laho mangantonsa, ala sian hatutubuna pe nunga sai lomo rohana manganhon
parbue. Dungi didok ma tu ibotona si Aji Donda Hatahutan, jangkitonna laho
putihonna di ibana. Borat do nian roha ni ibotona si Aji Donda Hatahutan huhut
mardongan biar. Hubungka pe tali ni pangga on, molo adong adong manang aha pe
na mangolati, pintor sarbuton ni panangga on do i ibotongku, ninna si Tapi Omas Nauasan. Ala pandohan ni
ibotonai, dipanangkok si Aji Donda Hatahutan ma bona ni hau PIUPIU TANGGULE
laho mamutik parbuena. Dipandabuhon ma parbue i, dungi diputihi jala dipangan
ibotona ma di toru, tutu tung tabo jalatonggi do ninna parbue ni hau i. Di naso
panangaman dibondut bona ni hau i ma si Aji Donda Hatahutan holan uluna nama na
tarida. Sai maimaima ma di toru, ibotona si Tapi Omas Nauasan beasa songon i
lelengna ibotonai asa mijur.Laho maroha laho manjangkit hau i, dungi dibereng
ma ibotona nunga dibondut hau i, mangihut ma nang ibana pasidohot dibondut hau
i.
Sai mangorongi ma
panangganasidai. Marsogot ni arina laho ma panangga na i, mangalului tuanna i,
dianggo ma na dibona ni hau tuannai, dilumpat ma tu bona ni hau i, nang pananga
i pe dohot dibondut hau i. Tongon adong ulok marrupahon boras pati ni tano, tarsongon
ilik tondonghon ni hau i, nang ipe dohot do dibondut hau i.
Marhusari do di roha ni
Guru Hatia Bulan aha do nuaeng na masa di sopo inganan parmianan ni anak dohot
boruna I, borhat ma ibana laho manaruhon parbalanjoon nasida. Ndang jumpangsa
anak dohot borunai di sopo, habot ma roha ni guru i ala na masa i. Sai dilului,
sai dilului gabe jumpangsa ma anak dohot boruna dohot panangganai goragora
lohot di hau i, holan ulunasida do na mullop tarida. Mulak ma Guru Hatia Bulan
tu huta, dipaboa ma na masa i tu Nan Sindak Panaluan, jala didok unang pola dipaboaboa
na masai tu halak. Sipsip ma dijou nasida DATU PARMANUK HOLING laho paluhon
anak dohot boruna i. Nang DATU PARMANUK HOLING DATU PARMANUK HOLING dohot do
dibondut hau i.Sipsip muse ma dijou Guru Hatia Bulan DATU MALLATANG MALLITING
dohot do dibondut hau i. Dijou ma muse DATU BORU SIBASO BOLON na malo
martabastabas dohot do dibondut hau i. Dipio muse sahalak datu margoar DATU
HORBO MARPAUNG dohot do dibondut hau i. Naparpudi dapotsa ma DATU PARPANSA
GINJANG. Anggo datu on, dipangido ma jumolo asa disubut roha ni Mulajadi, jala
patupa panopotion di dosa, diseat ma horbo dohot patupa panortoron. Dungkonsa i
ma asa bolas hau i ditaba. Jala didok datu i ma, asa digorga gabe sada tungkot
na maruhirhon ulu ni jolma, ulu ni panangga dohot ulu ni ulok (1,70 cm garis
tengah tebalnya 6 cm). Jala na gabe songon obuk ni si Aji Donda Hatahutan
dibahen ma bonang 3 warna i ma na bontar, na birong, na rara (Bonang Manalu).
Gorga i, ulu ni pitu halak i ma:
(1)
SI AJI
DONDA HATAHUTAN,
(2) SIBORU TAPI NAUASAN,
(3) DATU PULO PUNJUNG NAULI (SI MELBUS-ELBUS),
(4) GURU MANGGANTAR PORANG,
(5)
SI
SANGGAR MAOLAOL,
(6) SI UPAR MANGALELE DOHOT
(7) BARITA SONGKAR PANGURURAN.
Mulak ma nasida tu huta, dipalu ma Ogung, dipelehon ma
lombu, manortor ma nasida, dipantingkon ma TUNGKOT TUNGGAL PANALUAN i mamudihon
lumbung ni eme. Sorop ma tu datu i tondi ni:
(1) SI AJI DONDA HATAHUTAN,
(2) SIBORU TAPI NAUASAN,
(3)
DATU
PULO PUNJUNG NAULI (SI MELBUSELBUS),
(4)
GURU
MANGGANTAR PORANG,
(5) SI SANGGAR MAOLAOL,
(6) SI UPAR MANGALELE DOHOT
(7)
BARITA
SONGKAR PANGURURAN.
Manghatai ma datu i: Ue ho panggorga, beasa bahenonmu hami marmata ndang
marnida, jala marpinggol ndang marbinege? Toruonku ma ho! Ro ma alus ni
Panggorga i: Unang torui ahu, piso i do na manguhir ho! Ue ho Piso, beasa
bahenonmu hami marmata ndang marnida, jala marpinggol ndang marbinege? Alus ni
Piso i: Unang torui ahu, pande bosi i do na mambahen ho! Ue ho Pande Bosi,
beasa bahenonmu hami marmata ndang marnida, jala marpinggol ndang marbinege?
Alus ni Pande Bosi: Unang torui ahu, alogo i do na mambahen ho! Ue ho Alogo,
beasa bahenonmu hami marmata ndang marnida, jala marpinggol ndang marbinege?
Alus ni Alogo: Unang torui ahu, Guru
Hatimbulan i do na mambahen ho! Ue ho
Guru Hatimbulan, beasa bahenonmu hami marmata ndang marnida, jala marpinggol
ndang marbinege? Alus ni Guru Hatimbulan: Unang torui ahu, torui ma dirim
sandiri! Ro ma hata ni Datu na hasoropan i: Antong molo songon i “Dok
ma songon i! Haduan bahen hamu ma ahu manarang udan, mambahen asa ro udan, manangkup
panangko, mangubati sahit, dohot lan naasingnai.
I ma barita hajajadi ni TUNGKOT TUNGGAL
PANALUAN (Binatang jantan yang selalu mengalahkan lawannya) Tunggal lapatanna Sada, dohot Panaluan/panoluan lapatanna Tolu. Tunggal Panaluan lapatanna tolu banua; banua ginjang, banua tonga, banua toru (Batara Guru, Sori dan Mangala Bulan).
I ma dipaboa ompu ni halak Batak, bagian ni halak na so
manganturehon hata. Sada halak raja do nian Guru Hatimbulan alai ndang
dianturehon ibana pingkiran ni donganna raja, ndang dianturehon ibana pingkiran
ni donganna datu, ndang dianturehon ibana hata ni dongan sahuta. I ma barita hajajadi ni TUNGKOT TUNGGAL
PANALUAN. Ndang huboto adong be tasimpan duplikat ni tungkot i.
Hamu angka dongan paet do hape dapot ni halak na so mangoloi
hata, na so mangoloi poda, na so mangoloi ajar, na so mangoloi aturan!
Na jolo molo diboan damang dainang manang diboan da tulang
hami sian Sidikalang mardalani tu tao Toba. Sian Tele manatap tu Harian Boho
manang tu Boho, anda jolo tangkas do hami dipodai. Amang molo sahat hita annon
di tao i. So tung marsitijur hamu! So
tung marhata barangsi! Unang mambalongkon na rotak tu tao i! Molo marsolu hita
anon, hohom ma hamu jala pantun! Sahat tu taon siapuluhon boi dohonon ias dope
tao toba boi dope pintor inumon. Mansai tangkas do pe huingot poda i! Alai
anggo nuaeng angka na rotak na ma tu tao i.
Taingot dope barita sombaon ni Tarabunga manang barita ni
tao Silalahi. Na olo solu so di tonga tao? Molo masa na songon i, diboto
parsolu i do sibonsiri nii. Dohononna ma adong na marsitijur manang
mambalongkon na rotakna sian panumpang ni solu i tu tao i. Hea masa sada solu
so di tonga tao, ala adong marhata barangsi, disampathon ma napuran tu tao i,
bolas ma solu i marluga. Na sahali, nunga disampathon napuran, tong ndang olo
mardalan solu i. Disungkun parsolu i ma ise sian nasida na rotak? Tongonma
sahalak dakldanak. Diabing ma dakdanak i, disampathon tu tao i, di na sinampathonna dakdanak i manimbung ma
nang inang ni dakdanak i, gabe manongnong ma nasida duatsa. Dungkonsa i, tutu
mardalan ma solu i. Barita on ma, mambahen songon i ma manatna na jolo halak
Batak i di tao toba. Atik pe mangihuthon ilmu na modern na adong do liang sian
tao Toba tu Bah Bolon di Simalungun, pola olo marpusoran tao i ala bonsor tao
i. Molo nunga sompol bangke ni dakdanak dohot bangke ni inana i tu liang na
bossor i, gabe mago ma pusoran i bolas marluga ma solu i. Anggo jo di halak
Batak, sombaon do i.
Hamu angka
dongan paet do hape dapot ni halak na so turut di hata, na so mangoloi poda, na
so mangoloi ajar, na so mangoloi aturan! Hamu angka dongan i ma bagian ni
habisuhon ni halak Batak ujui! Sude do marmanat.
Hamu angka dongan, nunga marganti sorin generasi muda ni
bangso Israel. Anggo generasi na imbaru nasida, ndang apa diboto nasida be uhum
ni Debata lumobi barita uju bangso Israel diuluhon Musa. Tongon ma raja ni
bangso Israel Josia, na manjumpanghon
Surat ni si Musa on uju paiashon bagas joro ni Debata. Diulahkon raja Josia ma
papita paribadahan ni bangso Israel jala mangulakhon manuanhon Patik ni Debata
tu sundut na umposo bangso Israel. Asa sa denggan ni dengganna nian generasi
muda ni bangso i satia tu Patik ni Debata. “Molo tung
ditangihon ho soara ni Jahowa, Debatam mangaradoti angka patikna dohot
aturanna, angka na tarsurat di bagasan buku patikon, molo tung mulak ho tu
Jahowa, Debatam sian nasa roham dohot sian nasa ateatem.” (ay.10). I do alanaumbahen di goar buku on Ulangan di hata
Indonesia. Ringkot do hape mangulakulakhon hata ni Debata, mangulakulakhon
Patik ni Debata dohot uhum ni Debata. Asa mulak rata di parningotan. “Ai patikon, na hutonahon i tu ho sadarion,
ndang masongkalhu di ho, manang maholangku.”(ay.11). Ndang masongkalhu
manang holang Patik ni Debata. Jonok do. “Sihaholonganmu do Tuhan Debatam sian nasa ateatem, sian nasa
hosam dohot sian nasa roham! Dohot Sihaholonganmu
do donganmi doshon dirim! (5 Musa 6:5; Matius 22: 37,39). Jonok do Patik on di hita.
Ai Jesus Kristus do hagogok ni nasa Patik ni Debata. Ibana do Imanuel na
tongtong jonok tu hita na porsea di Ibana.“Saluhut na
pinangido ni rohamu, sibahenon ni halak tu hamu, i ma bahen hamu tu nasida, ai
i do pamusatan ni patik ro di hata ni angka panurirang.” (Matius 7:12) Jonok do Patik/hata ni Debata.
Tangihonon jala ulahonon. Molo tagotil tanganta hansit ita hilala, unang ma
antong tagotil donganta, hansitan do nasida.Unang ma tagintali donganta hansit
do i.
Sian naung hea
diajarhon si Musa tu bangsona, i ma muse diajarhon Josia tu sundut na umposo ni
bangso i, naung mamungka ndang mangantusi be di sejarah ni bangso i. I ma gabe
barita nauli di hita huriaNa. Ndang masongkalhu manang holang Patik ni Debata.
Jonok do! So tung adong sian hita paholanghon hata ni Debata sian ngoluna! So
tung adong sian hita na pasongkalsongkalhon hata ni Debata. Sihangoluhonon do
i!
Diparmargaonta pe,
sihangoluhon patik dohot padan do hita. Jala sonang do hita hinorhonna. Isara:
Marga
Marbun marpadan tu Sihotang;
Marga Panjaitan
marpadan tu Manullang;
Marga Tampubolon marpadan tu Sitompul;
Marga Sitorus
marpadan tu Hutajulu, Hutahaean, Aruan dohot Nababan;
Marga Nahampun dohot
Situmorang.
Sahat tu sadari on, manat do nasida jala mangolu do nasida di
padannasida i. Masihaholongan do nasida. Lam hita ma nian maradophon padanta
dohot Tuhanta di bagasan Jesus Kristus!
Ringkot do hape
mangulakulakhon angka Poda na denggan tu sundut na umposo. Mangulakulakhon
Khatekismus i nian di tonga ni huria Parguru Manghatindanghon Haporseaon, di
tonga ni bagas, songon na sai diulakulakhon di parmingguon huria.
Ayat 15.
Jadi marlobilobi ma ho tumpahan ni Jahowa, Debatam di saluhut ulaon ni
tanganmu, di parbue ni bortianmu, di sinur ni pinahanmu dohot di parbue ni
tanomi, manumpak tu na denggan; ai mangulahi ma Jahowa sumuang marlas ni roha
mida ho manumpak tu na denggan, suang songon las ni rohana na jolo mida angka
ompum.
Hamu angka dongan,
nunga Israel naimbaru hita di bagasan Jesus Kristus. Sonang do panghilalaan ni
halak sioloi Patik, na sai dapotan las ni roha. Sonang do halak na mian di hata
ni Debata.
P
O D A
Angur do goarmi
anakhonhu
Songon bungabunga i na hushus i
Molo marparange na denggan do ho
Di luat na dao i
Ipe ingkon benget ma ho
Jala pantun maradophon natuatua
Ai i do arta na ummarga i
Di ngolum i
Unang sai mian jat ni roha i
Di bagasan rohami
Ai i do mula ni sikkam mabarbar
Da hasian
I pe ingkon ingot ma ma ho
Tangiangmi do parhitean mi
Di ngolumi oh tondingku
Reff :
Ai damang do sijujung baringin
Di au amang mon
Jala ho nama silehon dalan
Di anggi ibotomi
I pe ingot maho amang
Di hata podangki
Asa taruli ho di luat
Sihadaoan i
Molo dung sahat ho tu tano parjalanganmi
Marbarita ho amang
Asa tung pos rohani damang nang dainangmon
Di tano hatubuan mi
Hamu angka dongan! Susa do halak
sitoishon Patik! Susa do halak sitoishon Padan/Poda! Maol dapotan parbue ni
tano, dohot na marragam!
SILAOSI PODA
Di na laho borhat ho amang
Na tu Jakarta i na marsingkola i
Hu sindorhon do sude amang
Tadingtading ni amangmi na lao borhat i
Huungkithon do o tondiku
Gunop tu gambo i na di balian i
Hutaonton do ale amang
Manggugut sira dongan ni lasiak sirambu
i
Reff :
Hape
ndang na marsikkola ho na di Jakarta i
Gabe di dongani ho ma angka silaosi poda i
Sega ni pingkiran mi
Marisuang ma i sude da na huula i
Maradu so sikola anggim dohot ibotomi
Suda ni gogongki
Boasa songon i amang pambahenanmu tondingku
So dibereng ho ahu naung marsingkor on
Tung pe songon i amang ingot ma au inangmon
Sarihon ma angka anggim dohot ibotomi
Ho nama nian ale amang
Na huparbaga i lao pangaluanki
Tu ho nama nian o tondingku
Pangusandean ni anggi dohot ibotomi
Songon i ma bangso ni
Debata ingkon mangoloi Patik ni Debata. Halak na mangoloi di Patik ni Debata
dapotan pasupasu. “Marlobilobi tumpahan ni Jahowa, saluhut ulaon ni tanganna,
di parbue ni bortianna, di sinur ni pinahanna dohot di parbue ni tanona,
manumpak tu na denggan.” Tontu magodang di Poda do hita! Magodang di hata ni
Debata do hita. Magodang di bagasan Patik ni Debata do hita.
Songon i ma hata ni
Tuhanta di hita di minggu VII dung Trinitatis sadari on, na jonok, na so
pasongkolhu tu hita. “Mendengar dan melakukan
Hukum Allah!” Saluhut ma hita mangulahon Patik/hata ni Debata. Hombar tu hata ni Tuhanta: Marlobilobi
tumpahan ni Jahowa, saluhut ulaon ni tanganta, di parbue ni bortian, di sinur
ni pinahan dohot di parbue ni tano, sude manumpak tu na denggan. Debata do
hangoluanta. Ala hata ni Debata sadari on manang ise sian hita na so dapotan
parbue ni bortian, dapotsa mai! Saulaknari: Ala hata ni Debata sadari on manang
ise sian hita na so dapotan parbue ni bortian, dapotsa ma i sian Tuhan i! Tatangihon
jala taulahonma Patik/hata ni Debata. Tongtong sioloi Poda ma hita, siulahon
Poda ma hita, lumobi ma na sian Patik manang hata ni Debata di bagasan Jesus
Kristus. Amen.
Martangiang ma hita:
Mauliate Tuhan,
dihalomohon Ho hami gabe siulahon hataM, gabe sigohi PatikMu, sigohi UhumMu.
Ndang holang jala ndang masongkalhu PatikMi sian hami, ima Jesus Kristus hataMi
naung gabe Jolma naung ro paluahon hami jala mangondihon hami di bagasan Tondi
Parbadia. Patau ma hami manghangoluhon hataMi, patau ma hami manggohi angka padan
di marga nami, manggohi adatnami songon hataridaan ni holong ni rohanami tu Ho
manghaholongi dongannami jolma, pasupasu ma hami hombar tu hataMi.
Amen.