MANGAPULI,
PASAHAT HATA
TOGARTOGAR,
MANISE
Manang ise na mandohoti sadasada punguan,
isara punguan parsahutaon, punguan marga, punguan Sarikat Tolong Menolong
(STM), dohot punguan na asing na i, sai dapotan do ruas ni punguan i gokhon,
isara:
1.
Gokhon Mangapuli
2.
Gokhon pasahat
Hata Togartogar
3.
Gokhon Manise
1.
Mangapuli (pasahat hata apulapul)
Molo ulaon habot ni roha, isara:
Tilahaon, Mabalu Mate Purpur, Mate Punu, Mate Mankar. Somalna dung mulak
sian udean, marpungu do muse hasuhuton di bagasnasida, dohot dongan sahuta
dohot punguan parompuon (parmargaon) laho martangiang. Laos di si ma ditontuhon
tingki, manang na andigan ro punguanpunguan laho mamboan Indahan Sipaetpaet manang
Indahan Sosososo tu bagas ni na marsitaonon i. Somalna boaboa i, digoari ma i
Ulaon Mangapuli. Jadi nanidokna mangapuli tu na marhabot ni roha do, jala angka
hata sidohonon di si, bahatan di enet sian Bibel manang sian Alkitab (Isara
sian: 5 Musa 31:8; Psalmen 116:15; Psalmen
73: 21-22; Mateus 5:4; Lukas 6:24; Heber 10:23-35;
Heber 12:11; Rom 8: 1-2; Rom 12:12;
Rom 15: 4; Rom 15:5; Pangungkapon 14:13: 1 Korint 1:3; 1 Korin 1:4; 1 Korint 1:5;
1 Korint 1:6; 1 Korint 1:7; 2 Korint 5:1-2;
2 Korint 7:10: 5 Pilippi 2: 1; Job 10:12; II
Tessalonik 2:16; 1 Petrus 5:7, dna).
Ndang dohonon Ulaon Mangapuli manang pasahat hata apulapul, tu na Saur Matua
dohot Mauli Bulung.
Mangalehon Hata Apulapul. Molo holan
saripe do na ro mamboan sipanganon i, dung sun mangan dipatupa ma na
manghatai pasahat hata apulapul dohot hata sipaingot. Molo punguan do
na ro dipature jala diririt pengurus ni punguan i ma angka si dok hata. Somalna
molo rombongan do na ro, sai di jou na marsitaonon i do sada manang dua tolu
halak hahaanggina mandongani ibana mangadopi rombongan na ro i. Dung sun
marsipanganon, ndang pola adong namarsisisean songon angka di ulaon adat na
somal, alai pintor dipungka ma na mandok hata apulapul tu na marsitaonon i.
Nunga tiruan denggan na pinatupa ni huria, uju ro manopot na marsitaonon i, sai
dipatupa acara kebaktian singkat. Isara: Marende, tangiang pamuhai, pasahat
hata apulapul, paampuhon dohot mangampu. Dungi marende laho pasahat jamita na
jempek, marende, dipaujung di bagasan tangiang panutup (pasupasu molo
partohonan). Laos partording ni acara on ma nian na gabe ihuthonon ni angka
punguanpunguan Kristen.
Siboanon ni na ro tu pangapulon i, i ma:
Indahan Paetpaet manang Indahan Sosososo manang Indahan Hapithapit.
·
Indahan Paetpaet.
Manang beha pe tabo ni sipanganon i, anggo dipandaian ni na marsitaonon i tung
paet do daina, hinorhon ni sitaononna i. Songon i nang di tutur na ro mamboan
sipanganon i, nang tu nasida mangontor do sitaonon i. Indahan Paetpaet, Indahan
Sosososo; dihunti do uju mamboan jala patar diida dongan sahuta, sisolhot ni na
marhabot ni roha i, lumobi hombar jabuna,
paboa naung ro tutur nasida mamboan sipanganon. Molo di bona pasogit laos dijou
do nang dongan sahuta dohot si solhot na jonok asa rap mangan.
·
Indahan Sosososo.
Sian goarna i nunga torang tujuanna i ma na manosoi na marsitaonon i, asa olo
ibana mangan songon na somal. Hinorhon ni dokdok ni sitaononna i, tung so ditogu
dope rohana laho mangan. Tung paet dope parniahapanna dohot parnidaian ni na
marsitaonon di sipanganon. I do alana umbahen na ringkot situtu, ro angka tutur
mamboan sipanganon, asa anggiat olo mandai sipanganon i, asa tumibu suang
gogona dohot hahipasonna.
·
Indahan Hapithapit;
tarhira dos do dohot Indahan Paetpaet, alai tarsongon na dihapithon asa buni di
tingki mamboan sipanganon i, asa unang patar tu pamerang ni na torop. Jala
ndang pola jouon dongan sahuta manang hombar jabu manang sisolhot laho
masipanganon i.
Najolo dang masa sahali ro sude hulahula
manang dongan sabutuha manang angka boru mamboan sipanganon tu na marsitaonon,
alai marsasaripe do marsorinsorin, maranggapanggap laho manosoi dohot
manogarnogari nasida. Nang angka punguan asingna i pe torop do na ro, alai
ndang pola sai mamboan sipanganon, sae ma lampet manang pisang. Tinembakna asa
hira unang mansohot angka tutur, angka aleale, ro tu bagas ni na masitaonon i
nanggo apala di bagasan na pitu borngin. Di partingkian sisaonari on nunga muba
i, olo do gabe sahali ro sude ala arga ni tingki dohot holang ni inganan. Gabe
hira mago do impola ni ulaon i, sian pamingkirion ni angka ompunta sijolojolo
tubu.
2.
Pasahat Hata Togartogar
Pasahat Hata Togartogar tu keluarga na
tinadingkon ni sada halak ama manang sada halak ina naung Sarimatua, naung Saurmatua
manang na Maulibulung. Jadi haroro ni angka na marholong ni roha, laho
manogarnogari keluarga na tinadingkon ni naung jumolo marujung i, asa togar
haporseaon nasida jala asa tongtong marsada roha, marsihaholongan sude pinompar
ni ama manang ina naung jumolo i. Ondolhononton ma tu nasida lumobi tu anak
sihahaan, ala gabe ama ma ibana jala inanta i gabe ina di keluarga i. Lapatanna
anak sihahaan dohot inantana nama na gabe ama dohot na gabe ina di sude
tinodohon na, manang di anggi ibotona. Songon i ma angka tinodohonna i dohot
angka ibotona asa tongtong manjalo hahana/ibotona songon natorasnasida.
3.
Manise
Didok ulaon Manise, ala ndang di hutanta
ulaon partuat ni na monding i. Di huta na dao do, manang di luat na asing, di
parserahan. Ndang adong manang ndang piga sian ruas ni punguan/huria ro
maningkir uju parmonding ni na monding i. Hinorhon ni i, siseonta ma nasida.
Jumolo dipaboa ma jujur ngolu ni na monding i, asa marhite i angka na mandok
hata mangampehon hatana dohot dalan manungkun beha do partording ni ulaon i,
denggan do ulaon i dipaujung?
NB.
Komentar ini telah dihapus oleh pengarang.
BalasHapus